Konstantinos Monomachos là con trai của Theodosios Monomachos, một trọng thần dưới thời Basil II và Konstantinos VIII.[1] Đôi lúc Theodosios hay bị nghi ngờ có mưu đồ phản nghịch nên sự nghiệp của con trai ông cũng thua thiệt theo đó.[2] Địa vị của Konstantinos chỉ được cải thiện sau khi ông kết hôn với người vợ thứ hai là cháu của Hoàng đế Romanos III Argyros.[3] Được Hoàng hậu Zoe để ý, Konstantinos đã bị người chồng thứ hai của bà là Mikhael IV ra lệnh đày đến thành Mytilene trên đảo Lesbos.[4] Cái chết của Mikhael IV và việc lật đổ Mikhael V vào năm 1042 mới làm ông trở về từ nơi lưu đày và được triều đình bổ nhiệm làm pháp quan tại Hy Lạp.[5] Tuy nhiên, trước khi bắt đầu đi nhậm chức, Konstantinos được triệu tập đến Constantinopolis, nơi mà các mối quan hệ mong manh giữa những người kế vị Mikhael V là hoàng hậu Zoe và Theodora đã tan vỡ. Sau hai tháng gia tăng mâu thuẫn giữa đôi bên, Zoe quyết định tìm kiếm một người chồng mới, qua đó hy vọng ngăn chặn cô em gái của bà tăng cường uy quyền trong triều.[6] Sau khi người đầu tiên mà bà chọn đã thể hiện sự khinh miệt đối với hoàng hậu, và người thứ hai mà bà chọn thì chết bất đắc kỳ tử,[3] Zoe nhớ lại vẻ đẹp trai và tao nhã của Konstantinos. Cặp đôi này đã kết hôn vào ngày 11 tháng 6 năm 1042, không có sự tham gia của Thượng phụ Alexios I thành Constantinopolis, vì ông đã từ chối làm lễ qua một cuộc hôn nhân thứ ba (cho cả hai vợ chồng).[2] Vào ngày hôm sau Konstantinos đã chính thức lên ngôi Hoàng đế cùng với Zoe và cô em gái Theodora.